Strona 22 z 22
Polskie okręty
2012 rok
Niszczyciel Błyskawica
Rewers - centralnie, stylizowany wizerunek Okrętu Rzeczypospolitej Polskiej „Błyskawica”, niszczyciela z okresu II wojny światowej. Poniżej, na tle morza, stylizowany wizerunek Orderu Virtuti Militari, którym okręt został odznaczony. U góry, po lewej stronie, napis: NISZCZYCIEL / „BŁYSKAWICA”.
Awers - wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-12, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOL ITA POL SKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2012-04-26
Autor: Andrzej Nowakowski, Ewa Tyc-Karpińska
ORP „Błyskawica” był okrętem Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej, brał udział w II wojnie światowej, a po powrocie do kraju i uczestnictwie w działalności szkoleniowej, został okrętem muzealnym. Jest symbolem ciągłości tradycji Marynarki Wojennej. To znany i dostępny okręt, stale prezentujący jej znaki i symbole, pozwalający obserwować elementy ceremoniału morskiego oraz spotkać się z kadrą floty.
„Błyskawicę” zbudowała dla polskiej Marynarki Wojennej w latach 1935–1937 brytyjska stocznia John Samuel White & Company Ltd. Shipbuilders and Engineers w Cowes, na wyspie Wight. Okręt zwodowano 1 października 1936 r., polską banderę wojenną podniesiono na nim 25 listopada 1937 r., a 1 grudnia tego roku po raz pierwszy wszedł do macierzystego portu w Gdyni. Projekt okrętu został wzbogacony polską myślą techniczną. Część jego wyposażenia pochodziła z kraju.
Na okręcie odbywają się uroczystości Marynarki Wojennej – promocje, wręczanie nominacji i odznaczeń, apele i pożegnania oraz sympozja i spotkania. Corocznie zwiedza go kilkadziesiąt tysięcy osób. W 1985 r. powstało Towarzystwo Przyjaciół Okrętu Muzeum „Błyskawica”. W 1987 r. „Błyskawica”, jako jedyny okręt Marynarki Wojennej, została odznaczona Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Uzasadniono to zasługami bojowymi jednostki podczas II wojny światowej oraz po przekształceniu jej w okręt muzeum – prowadzeniem efektywnej działalności wywołującej akcje patriotyczne.
ORP Orzeł
Rewers: Centralnie, na tle morza, stylizowany wizerunek Okrętu Rzeczypospolitej Polskiej „Orzeł”, okrętu podwodnego z okresu II wojny światowej. Nad nim napis: „ORZEŁ”. U góry, półkolem, napis: OKRĘT PODWODNY.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-12, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2012-08-14
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
ORP „Orzeł” został zbudowany ze składek społeczeństwa, natomiast koszt jego uzbrojenia pokryła Marynarka Wojenna. Powstał w holenderskiej stoczni N. V. Koninklijke Maatschappij „de Schelde” we Vlissingen. Umowę podpisano w 1936 r. Chrzest i wodowanie okrętu odbyło się 15 stycznia 1938 r. Matką chrzestną została Jadwiga Sosnkowska, żona gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego. 2 lutego 1939 r. uroczyście podniesiono polską banderę wojenną i 7 lutego okręt przybył do portu wojennego w Gdyni. Pierwszym dowódcą okrętu został kmdr ppor. Henryk Kłoczkowski.
Do 23 maja 1940 r. „Orzeł” odbył sześć samodzielnych patroli. Z niewyjaśnionych przyczyn ten szósty okazał się ostatnim. Okręt zaginął wraz z całą załogą (63 osoby) podczas patrolu na Morzu Północnym, na przełomie maja i czerwca 1940 r. 11 czerwca został uznany za zaginiony. Następnego dnia Brytyjczycy wyrazili żal z powodu zaginięcia jednostki. Dowódca Floty Podwodnej Royal Navy wiceadm. Max Horton stwierdził: „Dzielność i wydajność, które towarzyszyły »Orłowi« przy wykonywaniu jego służby zasługują na najwyższą pochwałę, a rola, jaka przypadła okrętowi była bardzo wartościowym udziałem w wysiłku wojennym sprzymierzonych”.
Do dzisiaj nie jest znana dokładna data, miejsce i przyczyny zaginięcia okrętu. Rozważane są rozmaite hipotezy: od wejścia na minę morską na brytyjskim lub niemieckim polu minowym, poprzez zatopienie przez bombowiec Luftwaffe lub niemiecki patrolowiec, po omyłkowe storpedowanie przez powracający z patrolu holenderski okręt podwodny. Nie wyklucza się także omyłkowego zatopienia przez aliancki samolot patrolowy lub zatonięcia na skutek awarii lub błędu załogi podczas manewrów wynurzania/zanurzania.
Nie udało się odnaleźć wraku „Orła”. Mimo kilkunastu wypraw podejmowanych przez ekspedycje cywilne i okręty Marynarki Wojennej. Poszukiwacze deklarują, że nie ustaną w wysiłkach aż do znalezienia tego, co zostało po legendarnej jednostce.
Lekki krążownik „Dragon”
Rewers: Centralnie, stylizowany wizerunek Okrętu Rzeczypospolitej Polskiej „Dragon”. Na dole po środku napis: LEKKI KRĄŻOWNIK / „DRAGON”.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-12, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POL SKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2012-10-18
Lekki krążownik „Dragon” był pierwszym tej klasy okrętem bojowym polskich sił morskich. Zbudowany w latach 1917–1918 przez stocznię Scott’s Shipbuilding & Engineering Company Limited w Greenock dla brytyjskiej marynarki wojennej był prototypem serii ośmiu krążowników lekkich typu „D”. Wśród nich był również ORP „Conrad”, drugi polski okręt tej klasy.
Przejęty przez Polską Marynarkę Wojenną 15 stycznia 1943 r. w Birkenhead, dopiero 17 maja otrzymał oficjalną nazwę ORP „Dragon”. Początkowo proponowane nazwy „Lwów” oraz „Westerplatte” nie zostały zaakceptowane, pozostawiono więc nazwę oryginalną, która w języku angielskim znaczy „Smok” i ma bogatą tradycję. Jednocześnie nawiązano nią do galeonu „Smok” - pierwszego okrętu budowanego dla Polski w Elblągu w latach 1570-1572.
Niszczyciel Piorun
Rewers: Centralnie, na tle morza, stylizowany wizerunek Okrętu Rzeczypospolitej Polskiej „Piorun”, niszczyciela z okresu II wojny światowej. Powyżej okrętu napis: NISZCZYCIEL / „PIORUN”.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-12, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOL ITA POL SKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2012-12-12
Autor: Andrzej Nowakowski, Ewa Tyc-Karpińska
ORP „Piorun” był brytyjskim niszczycielem typu „N”, zbudowanym w latach 1939-1940 w stoczni John Brown Co. w Clydebank. 5 listopada 1940 r. został przekazany przez admiralicję brytyjską Polskiej Marynarce Wojennej w zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel „Grom”. Po przeszkoleniu załogi „Piorun” rozpoczął służbę patrolową na wodach brytyjskich oraz w eskorcie konwojów atlantyckich. W styczniu 1941 r. włączono go do eskadry poszukującej na północnym Atlantyku niemieckich pancerników „Scharnhorst” i „Gneisenau”. Podczas postoju w Glasgow, w marcu, brał udział w ratowaniu załogi zbombardowanego podczas nalotu pancernika „Duke of York”.
Największą sławą okrył się podczas pościgu na Oceanie Atlantyckim za niemieckim pancernikiem „Bismarck”. 26 maja 1941 r., odwołany z eskorty konwoju, wszedł do zespołu niszczycieli, którego zadaniem było odnalezienie „Bismarcka”, zagrażającego brytyjskim liniom komunikacyjnym. Nocą, w trudnych warunkach hydrometeorologicznych, wykrył przeciwnika i nawiązał z nim kontakt bojowy. Około godziny manewrował, tak aby niemiecki pancernik nie stracił go z pola widzenia. Co prawda, polski okręt nie był w stanie przeprowadzić ataku torpedowego i skutecznie odpowiedzieć na ostrzał przeciwnika, ale zadanie wykonał – wykrył nieprzyjaciela i utrzymał z nim kontakt oraz zameldował o jego pozycji. Alianckie siły główne zostały naprowadzone i w kilkanaście godzin później zatopiły „Bismarcka”.
2013 rok
Kuter rakietowy Gdynia
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POL SKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rewers: Centralnie, na tle morza, stylizowany wizerunek Okrętu Rzeczypospolitej Polskiej „Gdynia”. U góry, po lewej stronie, półkolem napis: KUTER RAKIETO WY. U dołu napis: „GDYNIA”.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Projektant rewersu: Grzegorz Pfeifer
Metal: (CuAl5Zn5Sn1) NG
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
ORP „Gdynia”, o numerze burtowym „423”, był trzecim polskim okrętem noszącym tę nazwę. Należał do kutrów rakietowych radzieckiego projektu „205” (określanego w NATO jako typ „Osa I”). Okręty projektu „205” początkowo sklasyfikowano jako małe okręty rakietowe. Przez długi czas informacje o nich były tajne. Początkowo stosowano inny system numerów burtowych, które często były zmieniane.
„ORP „Gdynia” został zbudowany w Stoczni Rzecznej w Rybińsku. Do Polski trafił jako trzeci okręt tego typu. 7 września 1965 roku wszedł do służby w 3 dywizjonie kutrów torpedowych 3 Brygady Kutrów Torpedowych w Gdyni. Następnie, od roku 1971 do wycofania z Marynarki Wojennej, znajdował się w składzie 2 dywizjonu kutrów rakietowo-torpedowych gdyńskiej 3 Flotylli Okrętów. W listopadzie 1989 roku, zachowując nazwę, został przeklasyfikowany na okręt patrolowy o numerze burtowym „301” i w czerwcu 1991 roku przekazany do Morskiego Oddziału Straży Granicznej (MOSG), jako jeden z trzech okrętów tego typu. Jeszcze tego roku został przebudowany i pozbawiony zasadniczego uzbrojenia, które zastąpiono podwójną 25-milimetrową uniwersalną armatą morską 2M-3M. Następnie oznakowany „SG-301” służył do 1 marca 1995 r. początkowo w Pomorskim Dywizjonie MOSG w Świnoujściu, a następnie w Kaszubskim Dywizjonie MOSG w Gdańsku.
Fregata rakietowa Gen. K. Pułaski
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POL SKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rewers: Na boku: Ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Projektant rewersu: Grzegorz Pfeifer
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-08-12
ORP „Gen. K. Pułaski” zbudowała w latach 1978–1980 stocznia Bath Iron Works w Bath (stan Maine) i 9 maja 1980 r. wszedł on – jako USS „Clark” – do służby w siłach morskich Stanów Zjednoczonych. Jest darem rządu amerykańskiego w ramach programu pomocy wojskowej. Polską banderę wojenną podniósł po raz pierwszy 15 marca 2000 r. w amerykańskiej bazie w Norfolk. Uroczyste nadanie okrętowi imienia odbyło się 25 czerwca 2000 r. w Gdyni. Matką chrzestną została małżonka ówczesnego premiera Ludgarda Buzek.
Niszczyciel rakietowy Warszawa
Rewers: Wizerunek okrętu „Warszawa” na wodach morskich. Powyżej – napis „WARSZAWA” (nazwa okrętu, drugi człon nazwy monety). Wzdłuż otoku – napis: NISZCZYCIEL RAKIETOWY (typ statku, pierwszy człon nazwy monety).
Projektant: Grzegorz Pfeifer
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-04-26
ORP „Warszawa” („271”) proj. „61MP” był drugim polskim niszczycielem rakietowym i trzecim okrętem o tej nazwie. Zbudowano go w latach 1966–1969 w Nikołajewie, jako duży okręt zwalczania okrętów podwodnych projektu „61”. Wcielony w grudniu 1968 r. do Floty Morza Czarnego, w listopadzie 1969 r. otrzymał nazwę „Smiełyj” (odważny). Najpierw przeznaczony był do zadań dozorowych, później również do zwalczania okrętów podwodnych. W latach 1972–1974 przeszedł modernizację do standardu „61MP” i później trafił do Floty Bałtyckiej. Po wydzierżawieniu Polsce został przyprowadzony przez radziecką załogę na przełomie października i listopada 1987 r. Podniesienie polskiej bandery wojennej oraz chrzest odbyły się 9 stycznia 1988 r. w Gdyni.
Okręt transportowo-minowy „Lublin”
Rewers: Wizerunek okrętu „Lublin” na wodach morskich . Poniżej – napis „LUBLIN” (nazwa okrętu, drugi człon nazwy monety). Wzdłuż otoku – napis: OKRĘT TRANSPORTOWO-MINOWY (typ statku, pierwszy człon nazwy monety).
Projektant: Grzegorz Pfeifer
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-06-1
ORP „Lublin” („821”) to prototyp serii pięciu okrętów transportowominowych projektu „767” (pozostałe również noszą imiona polskich miast: Poznania, Gniezna, Krakowa i Torunia).
Przeznaczony jest do załadunku z nieuzbrojonego brzegu (np. plaży), transportu morzem i wysadzenia na nieuzbrojony brzeg – bez dodatkowych środków przeładunkowych – techniki wojskowej oraz żołnierzy desantu. Może transportować 9 wozów bojowych i zabezpieczenia technicznego, o szerokości ponad 2,5 m lub 17 wozów bojowych i samochodów ciężarowych, szerokości do 2,5 m oraz 135 żołnierzy z uzbrojeniem i wyposażeniem. Zamiast ładunku można zainstalować dwa tory i zrzutnie min morskich, wówczas może transportować i postawić, zależnie od typu, 50–134 min morskich.
